Negen tips voor duidelijke taal.

Zo’n 20 jaar heb ik in de advocatuur gewerkt. En, zoals je je misschien kunt voorstellen: advocaten staan niet altijd bekend om hun duidelijke taal. Zo heb ik een flink aantal jaar voor een advocaat gewerkt die zulke lange zinnen produceerde dat we deze zinnen naar hem vernoemd hebben. Hij had dan weer eens een “Jansen-zin” geschreven. Een zin met heel veel komma’s, puntkomma’s, dubbele punten. Soms wel tien regels lang…

En zo kom ik al bij de eerste tip: schrijf korte zinnen. Gebruik liever niet meer dan 15 of 20 woorden per zin en prop niet teveel informatie in één zin. Maak er dan liever twee (of meer) aparte zinnen van. En vraag je bij een lange zin af of elk woord wel zo belangrijk is in de zin. Kan het weg? Laat het dan weg.

En dan de rest van de tips:

• Schrijf actieve zinnen. Actieve zinnen zijn meestal duidelijker, levendiger en korter dan passieve zinnen.
  
  Passieve zin: “In deze video worden de docenten aan u voorgesteld.”.
  Actieve zin:  “In deze video maakt u kennis met de docenten.”.

• Schrijf in de tegenwoordige tijd. Dat leest gemakkelijker. En de zinnen zijn over het algemeen ook korter.

• Gebruik de gebiedende wijs als je instructies geeft.
  
  Dus in plaats van: “De uiterste datum waarop u het inschrijfformulier bij ons kunt inleveren is 1 september aanstaande” schrijf je “Lever uw inschrijfformulier uiterlijk 1 september aanstaande in.”.

• Schrijf concreet: schrijf dus meteen op wat je wilt zeggen. Brei er niet een heel verhaal omheen. Daar wordt je tekst niet duidelijker van.
  
• Zet woorden bij elkaar die bij elkaar horen. Dus in plaats van: “de jaarlijks te betalen contributie”. Maar “de contributie die u per jaar betaalt”.
  
• Gebruik korte woorden. Woorden die bestaan uit maximaal drie lettergrepen lezen namelijk gemakkelijker.
  Omschrijf samengestelde woorden. Dus liever niet: “het socialezekerheidsdossier” maar
  “het dossier voor de sociale zekerheid”.
  
• Gebruik alledaagse woorden. Gebruik liever geen jargon. Niet iedereen is namelijk op de hoogte van de betekenis daarvan.
  
• En als laatste: wees voorzichtig met beeldspraak en vaste uitdrukkingen.
  Deze kunnen verwarrend zijn. Sommige (anderstalige) lezers neemt deze beeldspraak letterlijk. Om weer een voorbeeld te geven: ‘er moet meer blauw op straat’ betekent natuurlijk ‘er moet meer politie op straat’. En ‘zij heeft een gat in haar hand’ kan ook heel anders geïnterpreteerd worden.

Onder andere door het gebruik van deze tips wordt je tekst gemakkelijker leesbaar. En dat is natuurlijk wat je wilt. Je wilt dat je teksten gemakkelijk weglezen. En niet dat je lezer een aantal zinnen drie keer moet lezen voordat hij of zij begrijpt wat je schrijft.

Vind je het na deze tips nog steeds lastig om duidelijke taal te schrijven? Ik kan je helpen! Plan een gratis klikgesprek in en dan kijken we wat ik voor je kan doen.